Centralna baza rachunków - trudniej ukryć pieniądze przed komornikiem

Centralna Baza Rachunków- dłużnik nie schowa się już przed komornikiem?

Od zeszłego roku projekt ustawy budzi skrajne emocje. Przeciwnicy określają CBR jako początek państwa totalitarnego, bezprawną inwigilację obywateli, łatwy dostęp do danych dla urzędników i słabą kontrolę tego kto i kiedy będzie nas sprawdzał. Zwolennicy przekonują, że dzięki CBR łatwiej i szybciej będą lokalizowane pieniądze pochodzące z przestępstwa, a dłużnik, który ma komornika już tak łatwo nie ukryje majątku, chyba że będzie pieniądze trzymał w skarpecie. Dziś o tym co dla przeciętnego Polaka będzie oznaczać figurowanie w Centralnej Bazie Rachunków?

CBR- po co?

Prace nad projektem ustawy o Centralnej Bazie Rachunków rozpoczęły się dwa lata temu. Inicjatorami byli członkowie rządzącej wówczas partii PO. Po zmianie władzy prace nad projektem trwały nadal, a więc i jedno, i drugie ugrupowanie stoi na stanowisku konieczności utworzenia Centralnej Bazy Rachunków. W swym założeniu baza ma przyspieszyć drogę do namierzania pieniędzy pochodzących z przestępstwa. Ale też ułatwić ściąganie długów, o ukryciu rachunku bankowego przed komornikiem nie będzie już mowy. Finanse każdego Polaka będą podane jak na tacy tym urzędnikom, którzy będą mieć podejrzenia co do posiadanego majątku bądź też chcą ściągnąć dług. CBR ma ułatwić pracę organom ścigania, komornikom itd. Niestety już pierwszy artykuł ustawy wzbudza spory niesmak. Trudno zrozumieć co dokładnie ma na celu ustawa. Wartości majątkowe mogące mieć związek z przestępstwem- kluczowe słowo mogące, bo kto będzie decydował o tym kogo teraz wziąć pod lupę, kogo gotówka jest podejrzana? Czy każdy będzie z góry podejrzany?

24 godziny na zgłoszenie

Wszystkie instytucje finansowe, które zajmują się szeroko rozumianym przechowywaniem majątku Polaków będą zobowiązane do szybkiego informowania o zmianach. Na zgłoszenie do Centralnej Bazy Rachunków będą miały 24 godziny. Jeśli tego nie zrobią czeka kara, z której niektórzy mogą się już nie podnieść, bo 1,5 mln zł. A na pracownika, który zaniechał sprawę czeka nawet 3 lata więzienia. Pracownicy sektora finansowego będą musieli mieć się na baczności. Popełniony błąd będzie słono kosztował.

Wszystkie konta w jednym miejscu

Zdaje się, że nie tylko przestępcy i dłużnicy zaczną odczuwać oddech państwa na plecach, ale zwykli Polacy też. W Centralnej Bazie Rachunków znajdą się informacje o wszystkich rachunkach danej osoby czy firmy. I oczywiście do bazy trafią rachunki nie tylko bankowe, ale i ze SKOK-ów. W bazie znajdą się konta oszczędnościowe, lokaty, IKE, IKZE, portfele wirtualnych walut, umowy ubezpieczeń połączonych z elementami inwestowania, umowy skrytek sejfowych, rejestry TFI. Jednym słowem praktycznie wszystko co oferują instytucje finansowe. Informacji do CBR mają dostarczać banki, SKOK-i, oddziały kredytowe, ubezpieczyciele, firmy inwestycyjne, Narodowy Bank Polski, fundusze inwestycyjne i emerytalne, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., a także wszystkie podmioty, które oferują produkty i usługi w obszarze przechowywania danych uwierzytelniających koniecznych do uzyskania dostępu do waluty wirtualnej. Pozostaje trzymanie pieniędzy w skarpecie.

Co będzie widoczne w rejestrze?

W rejestrze widoczne będą obok numeru rachunku, dane posiadacza bądź posiadaczy, także dane beneficjentów oraz pełnomocników. Jakie dane będą widoczne? Imię, nazwisko, PESEL, nr dowodu, telefon, mail, czyli wszystkie najważniejsze informacje o człowieku. Dane mają być przetwarzane przez okres 10 lat. W CBR mają być widoczne także informacje o tym kiedy rachunek został otwarty i kiedy zamknięty. Ponadto, określony będzie rodzaj rachunku oraz kod waluty, w której przeprowadzane są transakcje.

Kto będzie miał dostęp do Centralnej Bazy Rachunków?

Ustawa wymienia kto będzie mógł korzystać z bazy. Zakres jest dość szeroki, bo dostęp będą mieli między innymi: prokuratura, sądy karne, policja, straż graniczna, żandarmeria wojskowa, komornicy, skarbówka, szefowie ABW czy CBA. Wymieni bez problemu będą mogli korzystać z danych zawartych w bazie, wystarczy, że podadzą dane osoby, którą chcą sprawdzić.

Nie dowiesz się kto i kiedy sprawdzał majątek

Jeszcze jednym budzącym wątpliwości zapisem ustawy jest to, że sprawdzany ‘podejrzany’ nie będzie informowany o tym fakcie. Dlaczego? Przecież skoro ktoś zagląda do naszego portfela, powinniśmy o tym wiedzieć oraz znać powody, dla których ktoś wpisał nasze nazwisko do bazy i przejrzał posiadane rachunki. Niestety z pewnością się o tym nie dowiemy.

Kto będzie kontrolował zaglądających do bazy?

Tu pojawia się kolejny kontrowersyjny zapis ustawy. Nad funkcjonariuszami z dostępem do bazy praktycznie nikt nie będzie stał, a to oznacza, że będą mieli dużą swobodę. Kara przewidziana za rozpowszechnianie informacji z bazy to do trzech lat więzienia. Czy to dużo? Za przykładowo sprzedaż danych za niemałe pieniądze?

Ustawa oprócz tego, że budzi sporo kontrowersji, zawiera wiele niejasnych sformułowań oraz niestety luk, które mogą być wykorzystane przeciwko uczciwemu człowiekowi.