Konsekwencje pracy na zwolnieniu lekarskim

Konsekwencje pracy na zwolnieniu lekarskim

 Każdemu człowiekowi czasami zdarza się zachorować. Kiedy zaczyna boleć nas głowa, rozgrzane czoło grozi widmem gorączki, z nosa cieknie nam niczym z kranu, a uporczywy kaszel nie przestaje nas męczyć nie dając nam spokoju, nasze kroki powinniśmy skierować do lekarza. W zdecydowanej większości przypadków w takiej sytuacji lekarz oprócz recepty wypisze nam również L4 i nakaże odpoczynek w domu. L4 jest to oświadczenie wydawane przez lekarza stwierdzające, że nie jesteśmy w stanie pracować. Jakie są konsekwencje pracy na zwolnieniu lekarskim?

 Wystawienie zwolnienia lekarskiego można rozumieć jako oświadczenie, że dana osoba nie jest zdolna do pracy przez liczbę dni wskazaną na zwolnieniu, a w ramach rekompensaty za wynagrodzenie za ten okres otrzyma zasiłek chorobowy. Jak łatwo się domyśleć, wykonywanie czynności związanych z pracą będąc na zwolnieniu lekarskim nie idzie w parze z leczeniem i rehabilitacją mającymi na celu przywrócenie zdolności do pracy.

 Co grozi za pracę na zwolnieniu lekarskim?

Co nam grozi ze strony ZUSu lub pracodawcy w przypadku pracy na zwolnieniu lekarskim? Każdy pracodawca odprowadzający składki ZUSowskie za minimum 20 osób ma prawo do dokonania kontroli osoby, która przebywa na L4. Przez kontrolę rozumie się sprawdzenie czy dana osoba przebywając na zwolnieniu lekarskim nie wykorzystuje go w sposób sprzeczny z jego celem lub nie wykonuje żadnej pracy zarobkowej. W przypadku mniejszych przedsiębiorstw podmiotem dokonującym kontroli może być Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

 Lekarz orzecznik ZUS ma prawo przejrzeć dotychczasową dokumentację medyczną, ma również możliwość zlecenia osobie chorej wykonania wskazanych przez niego badań. Zazwyczaj kontroli ZUS podlegają zwolnienia lekarskie trwające dłużej niż miesiąc. Zwolnienia trwające krócej ZUS zazwyczaj kontroluje jedynie na wyraźną prośbę pracodawcy, który w tym celu musi złożyć specjalny wniosek. Podczas takiej kontroli nie tylko sprawdza się czy pracownik przestrzega zasad zwolnienia lekarskiego, ale też zasadność i prawdziwość wystawionego zwolnienia.

 Trzeba mieć na uwadze, że jako pracę zarobkową rozumie się nie tylko osiąganie dochodu, ale również zawarcie umowy, podpisywanie dokumentów czy pracę nieodpłatną, np. w formie pomocy rodzinie. Co ciekawe, za niewłaściwy sposób korzystania ze zwolnienia lekarskiego można uznać również branie udziału w rozmaitych zajęciach dokształcających, takich jak np. kursy językowe. Wszechobecne w zwolnieniach lekarskich stwierdzenie, że pracownik może chodzić nie uprawnia do zrobienia remontu w domu czy udania się na wakacje. Sformułowanie to oznacza, że nie ma przeciwwskazań, aby osoba chora poruszała się swobodnie po domu, czy wyszła na zewnątrz, aby załatwić najpilniejsze sprawy.

 Przepisy zasiłkowe w sposób jasny i jednoznaczny określają konsekwencje dla pracownika. W przypadku wykonywania pracy zarobkowej lub wykorzystywania zwolnienia lekarskiego w innym, niewłaściwym celu taki pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres obejmujący zwolnienie. Takie konsekwencje narzuca art. 17 ust. 1 wspominanej przez nas ustawy.

 W sytuacjach, gdzie osoba chora zdążyła już pobrać zasiłek, w przypadku stwierdzenia naruszenia wyżej wymienionych przepisów taka osoba nie tylko traci prawo do dalszego pobierania świadczenia, lecz również ma obowiązek zwrócić pobraną już kwotę i zapłacić karne odsetki od niesłusznie podjętego świadczenia chorobowego. Należy również wspomnieć, że z punktu widzenia stosunków służbowych podmiot zatrudniający nieuczciwego pracownika ma prawo go zwolnić o ile ten na zwolnieniu w rażący sposób naruszył zalecenia wydane przez lekarza lub podejmował pracę w innym miejscu.  Pracodawca ma również prawo zwolnić pracownika, który przebywając na zaświadczeniu lekarskim celowo przedłużał czas swojej choroby, nie podjął się kompleksowej rekonwalescencji lub nie zgodził się na zabieg, który pomógłby mu powrócić do zdrowia. Prawo do zwolnienia nieuczciwego pracownika przysługuje pracodawcy również w przypadku kiedy osoba będąca na L4 usiłuje przedłużać zwolnienie w celu uniknięcia powrotu do pracy, gdzie ma otrzymać wypowiedzenie. Wymienione przykłady są uznawane za rażące naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowią wystarczającą podstawę do zwolnienia pracownika w trybie dyscyplinarnym.

 Szybszy powrót ze zwolnienia lekarskiego

W przypadku, gdy nastąpi znaczna poprawa zdrowia osoby przebywającej na zwolnieniu, pracownik może wrócić do pracy wcześniej niż to wynika ze zwolnienia. Zaleca się jednak, aby przed podjęciem takiej decyzji udać się na wizytę do lekarza orzecznika ZUS lub lekarza medycyny pracy. Lekarz orzecznik może skrócić L4, natomiast lekarz medycyny pracy wyda zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy.

 Po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej i przeprowadzeniu odpowiednich badań lekarz orzecznik ZUS określa nową datę ustania niezdolności do pracy niż ta, która została orzeczona we wcześniejszym zaświadczeniu lekarski. Od nowej ustalonej daty zaświadczenie traci swoją ważność. Chcąc otrzymać zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wcześniejszego powrotu ze zwolnienia lekarskiego należy pamiętać, że prawa do skracania zwolnień nie posiada lekarz rodzinny, który je wydał.