560 euro dla każdego obywatela za darmo

560 euro bez żadnych wymagań dla każdego obywatela?- Finlandia eksperymentuje z dochodem podstawowym

Od stycznia wybrani losowo Finowie otrzymują pieniądze od państwa bez żadnych warunków. 560 euro dla Polaków  to całkiem przyzwoita kwota, za którą utrzymuje się niejedna rodzina. Dla Finów jest to tylko 1/6 średnich wydatków rodziny. Zawsze coś, pieniądze wypłacane są bez względu na to czy ktoś podjął pracę czy nadal pozostaje osobą bezrobotną. Czy osobie, które otrzymuje świadczenie będzie chciało iść się do pracy, a jeśli tak, to ile będą zarabiać, ile czasu poświęci na pracę? Jaki wpływ na rozwój gospodarczy miałoby wypłacanie podstawowego dochodu wszystkim mieszkańcom Finlandii? Czy pozwoli to rozwiązać problemy skomplikowanego systemu socjalnego? Na te wszystkie pytania ma odpowiedzieć prowadzony obecnie eksperyment.

Szwajcarzy powiedzieli nie

Podobny eksperyment miał być również przeprowadzony w Szwajcarii. Obywatele tego kraju w referendum opowiedzieli się jednak na nie. Większość partii politycznych oraz władze Szwajcarii nie były za eksperymentowaniem z dochodem podstawowym dla wszystkich. W opinii władzy pomysł jest zbyt drogi, szkodliwy dla gospodarki i ogólnie uznany za niemożliwy do wykonania, utopijny. Wskazano na problemy, które pojawiłyby się, gdyby nawet taki pomysł wszedł w życie. Dla osób, które uzyskują niskie dochody z tytułu pracy, stałaby się ona nieopłacalna, a tym samym byłoby ryzyko, iż ludzie zamiast pracować wolą pozostawać wyłącznie na utrzymaniu państwa. Praca przestałaby się opłacać. Szwajcarzy w czerwcu ubiegłego roku odrzucili w referendum pomysł podstawowego dochodu. Finowie są odważniejsi w tej kwestii i widzą szansę na rozwiązanie problemów związanych z wypłatą różnych zasiłków społecznych.

2000 bezrobotnych wybranych do eksperymentu

Bezrobotni wybrani zostali losowo. Każdy z nich przez okres 24 miesięcy będzie otrzymywał świadczenie w wysokości 560 euro. Nie ma żadnych wymagań, które należy spełniać, by otrzymywać pieniądze. Bezrobotni w każdej chwili mogą podjąć dowolną pracę i nie stracą dodatkowego dochodu. Nie ma limitów co do wysokości zarobków, bezrobotny może podjąć pracę czy otworzyć własną działalność. Ponadto, pieniądze te nie będą podlegały opodatkowaniu. Równocześnie do eksperymentu wytypowana została grupa kontrolna. Osoby bezrobotne, które korzystają ze świadczeń i zasiłków na obecnych warunkach.

„Idea Uniwersalnego Dochodu Podstawowego”

Tak nazywa się prowadzony w Finlandii eksperyment. Sama idea nie jest niczym nowym, ogólnie bezwarunkowy dochód podstawowy rozpatrywany był w różnych krajach, z tym, że pod odmiennymi nazwami. W Związku Radzieckim określany był mianem Gwarantowanego Minimum,  w latach dwudziestych ubiegłego wieku takie koncepcje między innymi w wielkiej Brytanii czy Nowej Zelandii nazywano Kredytem Społecznym. Idea zakłada bezwarunkowe świadczenie dla każdego obywatela kraju, bez względu na zarobki, pozycję społeczną itd. Tego typu rozwiązanie ma swoje plusy i minusy, problem tylko w tym które przeważają, czy dodatkowa gotówka za nic zachęci do pracy czy zniechęci?

Eliminacja bezrobocia i biedy

Finowie mają nadzieję, że eksperyment da odpowiedź na pytanie o to czy dodatkowe pieniądze, wypłacane każdemu bez żadnych warunków, przyczynią się do eliminacji biedy i zredukują bezrobocie. Istotne, a raczej kluczowe znaczenie, będzie miała odpowiedź na pytanie o to czy dodatkowe świadczenie wpływające każdego miesiąca na konto będzie motywowało do podjęcia pracy czy też raczej zniechęci? Finowie mają nadzieję, iż podstawowy dochód dla każdego zdecydowanie ułatwiłby funkcjonowanie państwa w obszarze zasiłków socjalnych. Obecny system jest skomplikowany i pochłania sporo środków na biurokrację.

Plusy i minusy bezwarunkowego dochodu

Zaletą jest pewność egzystencji. Utrata pracy obniży standard życia, ale człowiek nie będzie musiał martwić się o przetrwanie. Stała gotówka powinna zachęcić do otwierania własnych biznesów. Jeśli się nie powiedzie to nadal jest podstawowy dochód. Przeciwnicy wysuwają głównie argument o zniechęceniu do pracy, ich zdaniem stanie się mało opłacalna dla niektórych.

Jak będzie, przekonamy się za dwa lata. Jedno jest pewne, postępujące zastępowanie ludzi nowoczesną technologią, będzie zmuszać rządy do poszukiwania rozwiązań zapewniających obywatelom minimum egzystencji.