Wypunktowany klient czyli coś na temat scoringu

Wypunktowany klient, czyli nieco na temat scoringu

Tajemniczo brzmiący scoring coraz częściej pojawia się podczas rozmów na temat możliwości zaciągnięcia kredytu. Mimo, że w Polsce pojęcie scoringu nie jest jeszcze dobrze znane, poza branżą bankową, to metoda ta stosowana była już w latach 30. ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych, przez firmę wysyłkową. 30 lat później wraz z rozwojem kart kredytowych, metoda stała się coraz bardziej popularna. W Europie banki zaczęły wykorzystywać scoring pod koniec lat 70. Warte podkreślenia jest to, że nie tylko instytucje bankowe stosują tę metodę do określenia wiarygodności klienta, ale również wykorzystuje się ją w ubezpieczeniach, marketingu i diagnostyce medycznej.

Klient idealny

To do niego porównywany jest statystyczny Kowalski, gdy składa wniosek kredytowy. Scoring jest oceną wiarygodności kredytobiorcy. Metody scoringowe porównują nas do klienta idealnego, stworzonego przez bank i w zależności od tego, na ile spełniany poszczególne wymagania i jak blisko jesteśmy ideału, tyle punktów dostajemy. Każdy bank stosuje własne oceny scorigowe i to dlatego jedne banki odrzucają wniosek, a inne bez problemu przyznają kredyt. Stosowane metody statystyczne nie są wolne od błędów i często osoba, która posiada zdolność kredytową i jest wiarygodnym pożyczkobiorcą, będąc daleko od ideału klienta, nie otrzyma kredytu. Przykładem młody klient, bez historii w BIK, z umową o pracę na rok, z zarobkiem 1500 zł netto. Młody wiek, niepewne zatrudnienie (dla banku), brak kredytów na koncie, wszystko wpływa na minus, wniosek odrzucony. Jednak osoba ta jest w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązanie, jest uczciwa i wiarygodna, ale nie przy ocenie scoringowej.

Scoring w BIK

Nie tylko bank, gdy wnioskujemy o pożyczkę na konto ocenia klienta punktowo, ale również BIK. Bank otrzymuje z BIK ocenę punktową klienta, która jest uwzględniania w ocenie banku. Scoring wykonywany przez BIK określa się mianem BIKSco CreditRisk, czyli ocena ryzyka kredytowego. BIK oceniając punktowo klienta, bierze pod uwagę historię kredytową, natomiast nie uwzględnia wykształcenia czy stanu cywilnego.

Ocena scoringowa BIK jest tym niższa, im:

- więcej niespłaconych zobowiązań jest w naszej historii

- bardziej zadłużenia spłacane są nieregularnie

- bardziej przekraczamy przyznane limity kredytowe

- dłuższy termin spłaty zaległości

• mniejszy okres od ostatniego potknięcia

Niska ocena scoringowa BIK do poprawy

Opóźnienia w spłatach kredytów czy szybkich pożyczek na dowód mają największy wpływ na ocenę w pierwszym roku od spłaty. Po trzech latach opóźnienia nie mają już wpływu na scoring klienta w BIK. Warunkiem jest brak nowych zadłużeń, które nie są regularnie spłacone, np. przy szybkich pożyczkach na konto. BIK ocenia punktowo i przyznaje gwiazdki. Jeśli chodzi o liczbę punktów, to klient może otrzymać od 192 do 631 punktów i od jednej do pięciu gwiazdek.

Scoring bankowy

O ile BIK wykonuje analizę wiarygodności klienta na podstawie historii kredytowej i mamy jasność  skąd tak niska ocena, to w przypadku banków już nie do końca wiadomo dlaczego ocena jest tak kiepska. Bank bierze pod uwagę więcej czynników, które mają wpływ na nasze życie, stan cywilny, rodzaj zatrudnienia, forma, wysokość dochodów, liczba członków rodziny na utrzymaniu itd. Dopiero na tej podstawie bank ocenia ryzyko kredytowe i decyduje na ile jesteśmy wiarygodni, by udzielić pożyczki bez formalności bądź kredytu hipotecznego. Na niektóre czynniki nie mamy wpływu i wystarczy czasem mała zmiana, by jednak dostać kredyt. Przykład: klient podał stan cywilny rozwodnik, wniosek odrzucony, wystarczyła zmiana stanu cywilnego na wolny, by miał już zdolność do zaciągnięcia pożyczki bez zaświadczeń. Czasem to niuanse decydują o tym jaką mamy zdolność kredytową.

Dlaczego banki stosują scoring?

By poznać klienta i sprawdzić czy jest zdolny do spłaty kredytu, szybkiej pożyczki. Gdy ktoś nam bliski prosi nas o pożyczkę, decydujemy bardzo szybko, intuicyjnie. Znamy tę osobę, wiemy czy ma zdolność do oddania gotówki i albo pożyczamy albo umiejętnie się wykręcamy. Bank nie zna osoby, która wnioskuje o kredyt i na jakiejś podstawie musi ocenić jej możliwości. A z racji tego, scoring jest metodą statystyczną, nie zawsze jest sprawiedliwy.